Rusztowania są obecne na każdej budowie. Prace wykonywane z rusztowań zaliczają się do prac na wysokości, a ich realizowanie wiąże się z występowaniem dużej ilości czynników mogących spowodować wypadek przy pracy pracowników lub osób postronnych. Dlatego tak ważne jest, aby budowa i użytkowanie rusztowań przebiegała „zgodnie ze sztuką”. Poniżej znajdują się informacje dotyczące posadowienia i kotwienia rusztowań.
Zasady posadowienia rusztowań
Aby rusztowanie było stabilne, bezpieczne i we właściwy sposób spełniało swoją funkcję, należy zadbać m. in. o prawidłowe posadowienie podczas jego montażu.
Podłoże na jakim zostaje posadowione rusztowanie powinno zachowywać odpowiednią nośność.
Co to oznacza w praktyce? Rusztowania należy montować na stabilnym podłożu, odpowiednio wyprofilowanym ze spadkiem umożliwiającym odpływ wód opadowych.
Zaleca się stosowanie podkładów, które mają na celu równomierne rozłożenie ciężaru. Mają one na celu poszerzenie powierzchni styku z podłożem, oraz zwiększają współczynnik tarcia, istotny dla określenia odporności na ślizganie (rys. 1.1).
O czym należy bezwzględnie pamiętać przy doborze podkładów?
- Niedopuszczalne jest stosowanie kamieni (niezależnie od ich stanu i formy) jako podkłady, co wiąże się z zagrożeniem popękania.
- Należy stosować podkłady o jak największej grubości (np. 4,5 cm); im grubsze, tym korzystniejsze rozłożenie obciążenia. Chcąc osiągnąć odpowiednie przeniesienie obciążenia pod kątem 45° względem obrysu podkładu, musi on być znacznie sztywniejszy od podłoża. Zwiększenie powierzchni obrysu można także osiągnąć poprzez zastosowanie podkładu jednoczęściowego pod obydwoma stojakami (rys. 1.2).
- Podczas montażu podstawek śrubowych należy stosować ustawienie centralne (rys.1.3).
Pochyła powierzchnia ustawienia
Jeżeli podłoże posadowienia rusztowania jest nachylone, stosuje się uchylne podkłady śrubowe, odpowiednio dostosowane kliny, lub specjalistyczne płyty wyrównujące. Chcąc zabezpieczyć uchylne podstawki śrubowe przed ugięciem, stosuje się przykręcenie rury do podstawki śrubowej, a klin należy zabezpieczyć przed ześlizgnięciem się.
Posadowienie rusztowania bez zastosowania właściwych podkładów wiąże się z niedopuszczalnym obciążeniem kotwień pionowych i zaburza całą jego stabilność.
Nacisk na grunt obniża się do ok. 20% wartości porównując niestosowanie pod podstawki śrubowe podkładu rozkładającego obciążenie (rys. 2.1 i 2.2).
Zdarza się, że należy zastosować wykręcenie podstawek. Jeżeli wykręcenie jest duże, wówczas można zamontować rury usztywniające podstawki w celu zwiększenia nośności.
Odległość od budynków
Dokonując montażu rusztowania należy pamiętać, że przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące rusztowań roboczych regulują odległość od budynku – wynosi ona 20 cm (rys. 3.1). Jeśli ze względów technologicznych, uwarunkowań budynku, czy specyfiki miejsca, gdzie jest montowane rusztowanie, nie ma możliwości spełnić tego wymogu, należy zastosować ochrony boczne.
Rys. 3.1 Odległość rusztowania od budynku
W ciągu komunikacyjnym w postaci schodni, nie ma konieczności stosowania krawężnika.
Kotwienie rusztowań
Rusztowania wolnostojące, które nie mają odpowiedniej stabilności, wymagają zakotwienia do podłoża o odpowiedniej nośności. W tym celu stosuje się zaczepy kotwiące rusztowań i elementy mocujące. Śruby mocujące konstrukcję powinny mieć średnicę min. 12 mm z przyspawanym oczkiem.
Nośność elementów mocujących wymaga potwierdzenia sił kotwiących. Jak można je potwierdzić?
- obliczenie statyczne
- obliczenia próbne
- dopuszczenie systemu (uwzględniając: potwierdzenie dla podłoża kotwienia, wymiary elementów konstrukcyjnych oraz odległości krawędzi, szczegółowe instrukcje montażu).
Odległość od ściany zaczepów kotwiących i ich rozmieszczenie według dopuszczenia wynosi nie więcej niż 30 cm. Na siły kotwiące mają wpływ następujące zjawiska:
- długość pól
- rozstaw zakotwień
- wysokość i osłony rusztowania
- montaż konsol i wciągarek
- współczynnik otwarcia fasady
- wpływ wiatru – miejsce i wysokość obiektu
- czas eksploatacyjny rusztowania
Rodzaje kotwień:
Przygotowaliśmy dla Ciebie również prezentację nt. „Rusztowań” w wersji edytowalnej.
Znajdziesz ją w naszym e-sklepie:
Materiały źródłowe:
- Rusztowania Layer Przewodnik dla praktyków, wyd. Wilhelm Layher GmbH, kwiecień 2013, s.29-33
- Kwartalnik Rusztowania, Błędy w montażu rusztowań cz.1 ? posadowienie rusztowań, nr 3/2006