Smog – wszystko co powinieneś wiedzieć
O zjawisku smogu wiele się słyszy. Jest to, można powiedzieć, temat „na czasie”. Ale czym właściwie jest zjawisko smogu? Czy jesteśmy narażeni na smog? Co można zrobić, aby ograniczyć jego wpływ na organizm?
Czym jest smog?
Smog nie jest naturalnym zjawiskiem atmosferycznym. Niestety, stanowi poważne zagrożenie dla ludzi i zwierząt. Jest to kumulacja zanieczyszczeń powietrza wywołanych działalnością człowieka, oraz zjawisk atmosferycznych. Smog powstaje na skutek: zanieczyszczeń wytwarzanych przez przemysł, spaliny samochodowe, ale także palenie niewłaściwym surowcem w piecach gospodarstwa domowego. Jakie substancje zawiera? Metale ciężkie, sadza, czy benzo(a)piren posiadający właściwości rakotwórcze.
Jak smog wpływa na organizm?
Niestety zbyt długa ekspozycja na smog niekorzystnie wpływa na organizm.
Wywołuje m. in.:
- ból głowy,
- ból i zapalenie gardła,
- alergie,
- podrażnienie oczu,
- zapalenia płuc i oskrzeli,
- kłopoty z układem oddechowym,
- złe samopoczucie, rozdrażnienie,
- stany depresyjne,
- uszkodzenia układu nerwowego.
Co na to statystyki?
Badania wskazują też na to, że jakość powietrza w naszym kraju jest niepokojąca. Jeszcze do lat 90 plastikowe opakowania nie były tak powszechne jak dzisiaj. Opakowania często były wielorazowego użytku, więc nie lądowały w piecach jak to jest w chwili obecnej z wszechobecnym plastikiem, z którego codziennie produkujemy setki ton odpadów.
Najgorzej sytuacja się przedstawia właśnie w sezonie grzewczym. Jak wskazuje raport Polskiego Alarmu Smogowego pyły P10 i benzo(a)piren występują w powietrzu na skutek spalania węgla i drewna w tzw. kopciuchach, których jest ok 4 mln w Polsce.
Dla przykładu, w 2018 r. rekordowym miastem o najwyższym średniorocznym stężeniu rakotwórczego benzo(a)pirenu był Nowy Targ, gdzie wynosiło ono 18 ng/m3 (norma: 1 ng/m3). Polski Alarm Smogowy przelicza to na ilość wypalanych papierosów – 22 papierosy dziennie!
Dane dotyczą miejscowości gdzie znajdują się stacje pomiarowe.
Smog a bezpieczeństwo i higiena pracy
W środowisku zawodowym, najbardziej narażoną na działanie smogu grupą pracowników, są ci wykonujący przez większość czasu pracę na przestrzeni otwartej.
Art. 207 § 2 mówi o tym, że „pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:
1)organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;
2) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;
3) reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy (…)”
Nie ma natomiast konkretnego przepisu, określającego obowiązki pracodawcy w przypadku wystąpienia smogu, czy ogólnego pogorszenia jakości powietrza. Niemniej jednak nie zwalnia to pracodawcy z obowiązku wspomnianego w art. 207 Kodeksu Pracy.
Pracodawca jest odpowiedzialny za kontrolowanie stężenia pyłów i związków chemicznych. Należy kontrolować wartości ich dopuszczalnych stężeń, które wskazuje Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 12 sierpnia 2018 roku w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Należy też kontrolować aktualną jakość powietrza w danym regionie na stronach internetowych wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska.
Jak zatem uchronić pracownika przed nadmiernym narażeniem na smog? Warto poszukać rozwiązań technicznych. Jeżeli w danym okresie jakość powietrza jest zła warto ograniczyć przebywanie pracownika na otwartej przestrzeni. Niestety nie zawsze będzie to możliwe. Jeżeli sytuacja tego wymaga należy zapewnić pracownikowi stosowne środki ochrony indywidualnej chroniące układ oddechowy tj. półmaski ochronne (w zależności od przekroczeń wartości NDS, należy dostosować półmaski filtrujące odpowiedniej klasy FFP1, FFP2 lub FFP3).
Należy też pamiętać, aby w okresie pogorszonej jakości powietrza, pracując w pomieszczeniach, ograniczyć otwieranie okien. Można też zainwestować w specjalne filtry oczyszczające powietrze.
Zjawisko smogu jest bardzo powszechne. Często nie zdajemy sobie sprawy jak może on wpływać na jakość naszego życia. Warto pochylić się nad tematem, aby w firmie odpowiednio zabezpieczyć siebie i swoich pracowników. Wpłynie to również pozytywnie na efektywność pracy jak i wizerunek całej organizacji.