Grzechem ciężkim – często występującym, jest pochopne stwierdzenie przez zespół powypadkowy że : jedyną wyłączną przyczyną wypadku było rażące naruszenie przepisów BHP przez poszkodowanego.
Należy pamiętać że wyłączna wina poszkodowanego w rozumieniu art. 435 k.c. ma miejsce wówczas, gdy jedynie zachowanie się poszkodowanego i to zawinione spowodowało wypadek. Odpada również wyłączna wina poszkodowanego wówczas, gdy wprawdzie można mu zarzucić niewłaściwe zachowanie się , jednakże wypadek i tak by nastąpił. Sąd najwyższy przypomniał także pogląd wyrażony w wyroku: Fakt, że określone roboty zlecono pracownikowi wysoko kwalifikowanemu nie uchyla obowiązku kierownictwa zakładu pracy w zakresie instruktażu, kontroli organizacji i nadzoru nad wykonywaniem pracy.
Zaniedbanie pracodawcy wyklucza wyłączną winę pracownika
Zaniedbanie pracodawcy wyklucza wyłączną winę pracownika. Brak przeszkolenia pracownika oraz brak urządzeń zabezpieczających przy pracy na wysokościach obciążający pracodawcę jest współprzyczyną upadku z wysokości, tylko w przypadku pracownika wykonującego tego rodzaju pracę w ramach swoich obowiązków pracowniczych lub nawet poza ich zakresem, ale na polecenie pracodawcy lub w sposób znany i przez pracodawcę tolerowany – orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 czerwca 2013 r., I UK 14/13, LEX nr 1396382.
Przestępstwo zaniechania
Przedmiotem ochrony z art. 220 k.k. jest gwarantowane przez art. 66 Konstytucji prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sprawcą tego przestępstwa jest każda osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo i higienę pracy, która nie dopełniła ciążących na niej obowiązków i doprowadziła do wywołania bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Przestępstwo ma postać przestępstwa zaniechania, a niedopełnienie obowiązków z zakresu bhp może w szczególności polegać na zaniedbaniach natury organizacyjnej czy wadliwym nadzorze. Odpowiedzialność za powstanie wypadku rozkłada się na osoby znajdujące się na różnych szczeblach w strukturze zarządzania przedsiębiorstwem. Odpowiedzialność osób na niższym szczeblu organizacyjnym nie oznacza braku odpowiedzialności najwyższego kierownictwa zakładu. Dbałość o zdrowie i życie pracownika jest podstawowym obowiązkiem każdej osoby zarządzającej przedsiębiorstwem. Mylne jest zatem twierdzenie że odpowiedzialność można w łatwy sposób przenieść na pracownika – tłumacząc jego zachowanie jedyną i wyłączną przyczyną wypadku przy pracy.
Ciekawy przykład prezentuje PIP w swoim artykule, jako studium przypadku przedstawia opis postępowania powypadkowego, w którym z jednej strony zespół powypadkowy wskazuje wadliwe działanie ochron zbiorowych a z drugiej strony wskazuje zachowanie poszkodowanego – jako wyłączną i jedyną przyczynę wypadku przy pracy.